Raportin në origjianl (në gjermanisht) mund ta lexoni më poshtë
(Bericht auf Deutsch, unten)
Raport nga Osman Osmani, i deleguar i PSd Zvicër në Kongresin e 5-të të PS të Shqipërisë
Rilindja Shqiptare
Rreth 1500 vetë ndoqën kongresin e Partisë Socialiste të Shqipërisë (PSSh) me sloganin “për një Rilindje Shqiptare”. Rreth 40% e delegatëve në Kongresin e PSSh ishin gra. Delegatët ishin zgjedhur më parë nga 57,140 socialistë si pjesë e një procedure demokratike.
Në kongres u diskutua dhe u miratua një program i ri partiak dhe ndryshime në statut. Në të njëjtën kohë, u mbajtën zgjedhjet për Asamblenë e re Kombëtare të Socialistëve. Lista e veçantë e kandidatëve për Asamblenë Kombëtare përbëhej nga 127 burra dhe 58 gra, duke përfshirë disa emra të njohur në Partinë Socialiste që mbajtën pozita politike përpara vitit 2005. Në listën e kandidatëve ishin edhe ish-parlamentarë të LSI-së (Lëvizja Socialiste për Integrim) dhe dy ish-anëtarë të G99-ës, ish-diplomatë dhe sindikalistë. Të dielën, më 6.11.2011, në Asamblenë Kombëtare Socialiste u zgjodhën 80 burra nga lista e burrave dhe 40 gra nga lista e grave.
Programi i ri politik i PSSh – një kthesë në të majtë
Programi i ri politik i PSSh bazohet në 4 shtyllat e mëposhtme: “Rimëkëmbja ekonomike”, “Rinovimi social”, “Restaurimi Demokratik” dhe “Ribashkimi me Europën”. I gjithë programi i partisë përfshin 92 faqe dhe mban titullin “Rilindja Shqiptare”.
Në përputhje me udhëzimet e Kongresit të Socialistëve të Shqipërisë, programi i partisë formon edhe një bazë për diskutim mbi të ardhmen e të gjithë të majtës në Shqipëri. Pavarësisht nga disa zëra të tjerë, ajo tregoi vendosmërinë e socialistëve shqiptarë për të ecur përpara.
Deputeti socialist Ben Blushi, i cili konsiderohet si një nga rivalët seriozë të kryetarit aktual të PSSh, Edi Rama, ishte i kënaqur me kursin dhe rezultatet e kongresit të PSSh. Ndër të tjera, ai tha: “PSSh është e gjitha e pasur dhe e qartë. Për këtë luftuam. Më pëlqen të ndaj idetë. Kur idetë shkëmbehen dhe pranohen, jam i kënaqur.”
Shembulli i Edi Ramës me sloganin “për një politikë të re, për një qeveri të re, për një Shqipëri të re” e konfirmon edhe këtë kthesë në të majtë.
Bujqësia si një potencial dhe shembull i zhvillimit
Sot, Shqipëria eksporton 9 herë më pak se sa vendi importon nga jashtë për ushqimin e saj. Kjo konsiderohet nga PSSh si e papranueshme për një vend të tillë si Shqipëria me burimet dhe mundësitë e saj. Ajo që duhet dhe nevojitet është para së gjithash një diskutim i problemit të fshatit dhe lehtësimi i prodhimit bujqësor.
Në fjalimin e tij në Kongres, Edi Rama – duke u thirrur në librin e tij “Kurban”, i cili do të botohet në ditët në vijim – përshkruan një rast të një emigranti shqiptar në Greqi. Ka një histori suksesi dhe jo një histori të shpikur, por një histori reale në Shqipëri. Është shkruar në një copë truall shqiptar:
“Kjo ëndërr, që në fakt është realitet, zhvillohet në një fshat, pikërisht në jug të vendit, menjëherë pas kanalit magjik në Parkun Kombëtar të Butrintit në një enklavë me 0 për qind papunësi, pa ndërtesa të paautorizuara, me 24 orë ujë të pijshëm në çdo familje, me rrugë fshati të asfaltuara, ndërtuar me 70 për qind të ardhura komunitare dhe 30 për qind subvencione nga fermerët lokalë. Drejtues për 4 mandate ka qenë shqiptari i zgjuar Dhimo Kote. Ai është i njohur mirë në çështjet bujqësore, është mësues fshati dhe, së bashku me vëllezërit e tij, ishte një nga të kthyerit e parë në tokën e atëhershme fallow të Xarrës pas trazirave në vitet 90, pas katër vjetësh si punëtor në terren tek fqinjët jugorë – Greqi. Nën qendër të vëmendjes së fshatit, të cilin e konsideronin të çmendur për shkak të kthimit të tij, Dhimo punoi me zell me duart dhe këmbët e tij në utopinë e tij për të rindërtuar atdheun e tij dhe për ta bërë atë të lulëzojë përsëri – si në kohët e komunizmit – por tani me ndryshimin thelbësor që sot paraqet mbjelljen e farërave të lirisë dhe jo skllavërisë, që tani më është një shembull i trishtueshëm i asaj që nuk është dashur bërë në të gjithë Shqipërinë fshatare. Liria do të thotë të sigurohesh me forcën tënde, të punosh mirë dhe të paguhesh mirë për punën që bënë, me fermerët e ushqyer mirë që mund t’u sigurojnë fëmijëve të tyre një arsimim të fortë pa sikletin e tmerrshëm të dhjetëra mijëra moshatarëve nga zonat rurale të Shqipërisë. Bëhet fjalë për aftësinë eksportuese të prodhimin në rritje përsëri në Evropë, si 30 mijë ton shalqinj disa vite më parë. Kjo është baras me prodhimin e një viti të tërë në Shqipërinë komuniste, por tani mund të eksportohej si në vetë vendin, ashtu edhe në Kosovë, Maqedoni, Kroaci, Itali, Holandë, Poloni dhe gjetkë. Në komunën e Dhimës në Xarrë, ku faktet tregojnë se ai nuk është i marrë, por gjenial, ku fshatarët e morën në krahë dhe e çuan në zyrën e kryetarit të bashkisë, ai ka vite që ka siguruar më shumë punë për familjet se sa mund ti mbulojë komuna me 8,000 njerëz, në të cilën janë krijuar 250 vende të reja pune edhe për familjet nga zona fqinje, dhe ku puna paguhet mbi mesataren në stinët normale dhe paga minimale ditore është në mënyrë të konsiderueshme më e lartë (rreth 25% më e lartë) në sezonet e punës intensive. Bashkia i mbledh të plota taksat e pronës, siç nuk ndodh në asnjë bashki tjetër të Shqipërisë, madje mblidhen edhe taksat mbi tokën e dhënë hua nga shteti.
Nëse ndokush nuk e beson këtë histori të vërtetë suksesi nga një pjesë e Shqipërisë Evropiane, do ta gjej aty ku ndodhet Xarra, e mbushur mirë me ullinj dhe agrume, të cilat shumohen vit pas viti dhe ujiten individualisht drejtpërdrejt në rrënjë me anë të një sistemi qendror, e cila ka krijuar begati për 5 fshatra të Xarrës dhe është përmirësuar dhe mirëmbajtur nga autoritetet bashkiake – si në asnjë komunitet tjetër rural në Shqipëri – me shërbime dhe infrastrukturë të rritur. Së fundmi, drejtoria rajonale e Bankës Botërore ka qenë gjithashtu dëshmitare e këtij realiteti. Ata konfirmuan: “Xarra është mbresëlënëse, një shembull se si fshati shqiptar po bëhet evropian.”
Kongresi i PSSh ka miratuar një program për një rilindje shqiptare që nuk është i lehtë dhe synon të sigurojë 300 mijë vende pune në bujqësi. Në Shqipëri humbasin shumë talente. Një pjesë e madhe e potencialit njerëzor mbetet e pazhvilluar. Duhet të ketë më shumë bindje dhe besim në ndërmarrjet e përbashkëta. Besimi në vlerat që shoqëria ka në jetën individuale: solidariteti, bashkëpunimi, partneriteti. Ky është socializmi evropian. Socializmi i Dhimi Kote. Një mënyrë e të menduarit se individi formon bazën e një bashkësie njerëzish të denjë, me parime dhe standarde të përbashkëta, si dhe me qëllime dhe vlera të përbashkëta.
Atmosfera politike në Shqipëri
Politika e vendit dominohet nga dy partitë e mëdha, Partia Demokratike dhe Partia Socialiste. Për të fituar shumicën në parlament, ata zakonisht janë të varur nga partnerët e koalicionit, megjithëse partitë individuale nga spektri i mesëm tashmë janë përfshirë në qeveritë demokratike dhe socialiste. Partitë kryesore nuk përfaqësojnë fetë dhe ato janë të gjitha, pa përjashtim, në favor të integrimit në BE dhe marrëdhënieve të mira me Perëndimin, veçanërisht me SHBA. Në nivel rajonal, të gjitha partitë kryesore politike mbrojnë një politikë të fqinjësisë së mirë dhe intensifikimin e bashkëpunimit rajonal në të gjitha fushat e mundshme të jetës. Të gjitha forcat politike në vend e konsiderojnë shtetin e ri të Kosovës si të arsyetueshëm dhe të përshtatshëm. Ndërtimi i një autostrade bëri të mundur lidhjen e rrugës mes Shqipërisë dhe Kosovës. Ky fakt përbën një potencial të rëndësishëm për zhvillimin e shqiptarëve dhe përbën një hap të madh përpara jo vetëm në fushën e politikës dhe kulturës së transportit, por edhe në zhvillimin e përgjithshëm ekonomik të një pjese të madhe të vendeve të regjionit të Evropës juglindore.
Megjithatë, Shqipëria pasqyron të ashtuquajturin “mentalitet bizantin”, ku politika zhvillohet kryesisht në bazë të llogaritjes së pushtetit dhe kundërshtari politik përgojohet dhe luftohet si armik personal. Shoqatat e reja sociale, si ato të sipërmarrësve të rinj, deri tani nuk kanë patur ndikim apo ndikim të gjerë në hartimin e politikave. Deri tani, shteti ka bërë pak për të përfshirë OJQ-të.
Rreth 40 për qind e popullsisë jeton në varfëri ekstreme. Sipas Bankës Botërore, ju jetoni me më pak se dy dollarë në ditë. Shkalla zyrtare e papunësisë është 30 për qind, por në faktshumë më tepër janë të papunë.
E majta në Shqipëri, mungesa e mbrojtjes së punëtorëve dhe akumulimi i pasurisë
Atmosfera masive në Shqipëri është i majtë dhe rebele. “Partia Socialiste” fitoi zgjedhjet lokale në mbi 70 për qind të vendit, jo edhe pa habinë e vet. Por edhe më parë, ajo u pozicionua mjaft në të majtë. Ajo bëri thirrje për një ndalim të procesit të privatizimit në Shqipëri dhe mbrojti disa kërkesa elementare të punëtorëve.
Ka një pagë minimale ligjore prej 140 euro. Orari i punës është shumë fleksibël. Gjendja e punëtorëve në fabrikat e huaja është veçanërisht e tmerrshme. Shumë kompani italiane kanë investuar në Shqipëri, veçanërisht në industrinë tekstile. Situata në këto kompani është katastrofike. Në shumicën e rasteve, punëtorët nuk marrin as pagën minimale ligjore. Kompanitë italiane kanë de facto statusin e “imunitetit diplomatik”. Nuk ka asnjë kontroll. Sindikatat po bëhen të paligjshme. Kompania EUROFISH në Fier paguan 70 euro në muaj, gjysmëne pagës minimale ligjore. Në këtë kompani nuk ka mbrojtje shëndeti dhe siguri në punë. Ka shumë kundërshti, por ato shpesh janë të izoluara. Qeveria ka një plan për t’ua ofruar Shqipërinë investitorëve të huaj si një vend prodhimi të lirë. Kjo shkon aq larg sa kompanive bërthamore italiane u ofrohet Shqipëria si vend bërthamor. Kundër kësaj, ka nisma në Vlorë dhe Durrës.
Rreth gjashtë për qind e popullsisë jeton në pasuri ekstreme. Se si akumulohet kjo pasuri bëhet e qartë nga të ashtuquajturat skandale. Për shembull, kompania “Taçi OIL” u pagoi 800 milionë euro disa anëtarëve të qeverisë.
Politika dhe sindikatat në Shqipëri
Sindikatat në Shqipëri janë kryesisht të politizuara. Një ligj për shtetëzimin e pronës së sindikatave është anulluar, por praktikat anti-sindikale mbeten të përhapura. Të drejtat themelore të sindikatave janë të garantuara me ligj. Megjithatë, nëpunësve civilë u ndalohet hyrja në grevë.
Konfederata e Sindikatave të Shqipërisë (KSSH) raporton se sjellja anti-sindikale nga ana e punëdhënësve është e përhapur, duke përfshirë transfertat, uljet, shkurtimet e pagave dhe shkarkimet. Ndërsa viktimat e largimeve anti-sindikale nga puna janë në gjendje të sfidojnë veprimet e punëdhënësve në gjykatë dhe të marrin kompensim deri në një vit pagë, mirëpo ata nuk kanë të drejtë të rivendosen në punët e tyre të mëparshme. Sindikatat shqiptare raportojnë gjithashtu se gjykatat janë të mbingarkuara; Gjykimi i një rasti keqpërdorimi anti-sindikalist kërkon rreth tre vjet.
Sipas Organizatës Ndërkombëtare të Punës (ILO), Shqipëria është një nga vendet më të prekura në Evropën Qendrore dhe Lindore për sa i përket problemit të shfrytëzimit të punës së fëmijëve dhe trafikimit të qenieve njerëzore. Ligji lejon punësimin e fëmijëve nga mosha 14 vjeç për “punë të lehta” – por pa e përcaktuar qartë këtë shpreje. Shumica e fëmijëve punojnë në sektorë informalë – shumë prej tyre në punë jashtëzakonisht të rrezikshme dhe në kushte të rrezikshme në sektorë të tillë si bujqësia, ndërtimi, prodhimi i këpucëve dhe veshjeve dhe industria e shërbimeve.¬
Megjithëse ligji i punës nuk përmban ndonjë fushë me shqetësim serioz, sikur më parë ka ende probleme. Punonjësit kanë të garantuar nga ligji kushtetues dhe i punës lirinë e bashkimit sindikal, por zbatimi i saj është i pasigurt. Edhe pse shkarkimi nga puna për anëtarësim në sindikata është gjithashtu i ndaluar me ligj, punëtorët nuk mbrohen në mënyrë efektive, pasi barra e provës qëndron te viktima dhe rivendosja mund të urdhërohet vetëm në rastin e punonjësve të administratës publike.
Përshëndetja e PS Zvicër në Kongresin e 5-të të PSSh
Personalisht, pata nderin e dyfishtë – si përfaqësues i PS Zvicër dhe si përfaqësues i diasporës shqiptare në Zvicër – t’i drejtohem Kongresit të PS të Shqipërisë dhe t’i përcjelli Kongresit të PSSh urimet më të mira dhe t’i dëshirojë sukses për një Shqipëri të drejtë e me begati shoqërore dhe demokratike, në formën e një fjalimi përshëndetës. Këtë fjalë përshëndetëse e kam akorduar paraprakisht me Sekretarin Ndërkombëtar të PS-së në Zvicër, Peter Hug.
Më tej gjatë fjalës sime, në formën e një apeli, theksova edhe se shqiptarët në Zvicër kanë arritur të njohin dhe shohin një kulturë politike pragmatizmi dhe kompromisi, me të cilën Zvicra ka pasur përvoja të mira dhe kjo kulturë politike mbështetet edhe nga PSd e Zvicrës. E kam riafirmuar këtë mesazh kritik me deklaratën e mëposhtme: Qëndrimet e qarta të së majtës dhe komunikimi i qartë i majtë nuk i përjashtojnë kompromiset në parlament dhe qeveri me të djathtën borgjeze, nëse kjo i shërben kauzës dhe kështu mund të ndërmerret një hap në drejtimin e duhur.
Ky kongres paraqiti mundësi për të thelluar më tej marrëdhëniet dhe për të përmirësuar bashkëpunimin në të gjitha fushat, gjë që është me interes të përbashkët për shkak të numrit të madh të shqiptarëve që jetojnë në Zvicër (mbi 200.000). Diaspora shqiptare, e cila ndërkohë ka ndërtuar marrëdhënie shumë të mira me shumicën e partive të majta politike zvicerane, ka pritshmëri të larta te PS e Shqipërisë dhe në përgjithësi tek forcave të majta në vendet e tyre të origjinës.
Barometri i votimit të shqipfolësve në Zvicër
Një sondazh online i kryer nga albinfo.ch (një projekt tregjuhësh i medias në internet në shqip, gjermanisht dhe frëngjisht) në mesin e lexuesve të saj gjatë një periudhe prej tre javësh në prag të zgjedhjeve kombëtare në Zvicër pasqyron preferencat e votimit të votuesve shqiptarë në Zvicër. Barometri i votimit për rreth 700 votues potencialë shqiptarë tregon se preferencat e votimit të popullsisë shqiptare në Zvicër ndryshojnë ndjeshëm nga preferencat e votimit të shtetasve zviceranë – të matura nga rezultatet e fundit të zgjedhjeve.
Favoriti i qartë është Partia Socialdemokrate (PSd), rreth 40% e pjesëmarrësve të sondazhit do të kishin hedhur votën e tyre për PSd. Presidentja e Konfederatës Zvicerane, Micheline Calmy-Rey, është vlerësuar shumë nga popullsia shqiptare në Zvicër për shërbimet e saj të shquara për njohjen e pavarësisë së Kosovës. Megjithatë, PSd shquhet edhe për nisma të kundërta nga partitë populiste të krahut të djathtë. Gjithashtu është e nohur se numri më i madh i kandidatëve shqiptarë ishin në listat zgjedhore të PSd-së. Në ditën e zgjedhjeve, megjithatë, PSd mori vetëm 18% të votave totale të hedhura.
Partia e Gjelbër doli nga sondazhi si e dyta më e fortë. Në këtë rast, gjithashtu, partia identifikohet me kreun e saj, Ueli Leuenberger, i cili njihet si mik i popullit shqiptar. Në këtë aspekt, ky rezultat ndoshta ka të bëjë më pak me rritjen e ndërgjegjësimit mjedisor të qytetarëve shqiptarë në Zvicër.
Pjesëmarrësit e sondazhit do ta vendosnin CVP-në në vendin e tretë; 12% e pjesëmarrësve hodhën votën e tyre për këtë parti. Kjo reflektohet edhe çuditërisht mirë në rezultatin zgjedhor të 23 tetorit (12.1%). Rezultati i sondazhit mund të lidhet me dy vendimet e CVP-së që prekin popullsinë shqiptare në Zvicër: Në fillim të vitit, u themelua fraksioni kosovar i CVP-së, i quajtur CDK (demokristianët kosovar). Pak para zgjedhjeve, një marrëveshje bashkëpunimi u përfundua edhe me Partinë Demokristiane të Kosovës (PSDHK) në nivel kantonal.
Aspekti i solidaritetit ndërkombëtar
Në fund të Kongresit të PSSh-së, u takova me Sekretaren Ndërkombëtare të PS-së së Shqipërisë, Arta Dade, për një diskutim dhe ramë dakord të intensifikojmë bashkëpunimin në marrëdhëniet mes Shqipërisë dhe Zvicrës – Kosovës – BE-së (dhe nëse është e mundur edhe me Internacionalen Socialiste) dhe të punojmë që sa më shpejt të jetë e mundur në të institucionalizojmë projektet konkrete. E fundit, por jo më pak e rëndësishme, ky bashkëpunim ka për qëllim të veprojë si një qendër që mundëson transferimin e përvojave pozitive socio-kulturore dhe politike në shoqëritë e origjinës (duke përfshirë komunitetin shqiptar të migracionit në Zvicër) dhe vendet e origjinës.
Në këtë kontekst, unë kam bindjen dhe përfaqësojë qëndrimin se është koha e duhur që personat aktivë me prejardhje migrante që janë politikisht aktivë në këtë vend të marrin përsipër përgjegjësitë e tyre në mënyrë që të japin një kontribut në zhvillimin e shoqërisë në tërësi nëpërmjet transferimit dhe komunikimit të vlerave themelore socialdemokrate (si liria, barazia, drejtësia, solidariteti) si dhe mbështetjen e vlerave dhe praktikave në shoqëri në tërësi në shoqëritë dhe vendet e tyre të origjinës, nëse është e mundur në bashkëpunim me aktorët politikë dhe institucionet përkatëse, sikur në vendet pritëse ashtu edhe me vendet e origjinës.
Osman Osmani, Schaffhausen, 28.11.2011
Kongress der Sozialistischen Partei Albaniens (SPA)
von 5. November 2011, in Tirana / AL
Bericht von Osman Osmani, Delegierter der SP Schweiz
Die albanische Renaissance
Am Kongress der Sozialistischen Partei Albaniens (SPA) mit dem Slogan „für eine albanische Renaissance“ nahmen rund 1500 Personen teil. Rund 40% der Delegierten am SPA- Kongress waren Frauen. Die Delegierten waren vorgängig im Rahmen eines demokratischen Verfahrens von 57‘140 Sozialistinnen und Sozialisten gewählt worden.
Am Kongress wurde ein neues Parteiprogramm sowie statutarische Änderungen diskutiert und verabschiedet. Gleichzeitig wurden die Wahlen für die neue sozialistische Nationalversamm-lung durchgeführt. Auf getrennten Listen der Kandidatinnen und der Kandidaten für die Natio-nale Versammlung waren 127 Männer und 58 Frauen, darunter einige bekannte Namen der sozialistischen Partei, die vor 2005 Träger von politischen Mandaten waren. Auch ehemalige Parlamentarier des LSI (Bewegung für Sozialistische Integration) sowie zwei ehemalige Mit-glieder der G99, ehemalige Diplomaten und Gewerkschaftler, waren auf der Liste der Kandi-datInnen zu treffen. Am Sonntag 6.11.2011 wurden aus der Männerliste 80 Männer und aus der Frauenliste 40 Frauen in die sozialistische Nationalversammlung gewählt.
Das neue politische Programm der SPA – Linkswendung
Das neue politische Programm der SPA beruht auf folgenden 4 Säulen: „Wirtschaftliche Erho-lung“, „Gesellschaftliche Renovation“, „Demokratische Restaurierung“ und „Wiedervereinigung mit Europa“. Das gesamte Parteiprogramm umfasst 92 Seiten und trägt den Titel „Albanische Renaissance“.
Das Parteiprogramm bildet nach den Vorgaben des Kongresses der Sozialisten Albaniens auch als Diskussionsgrundlage für die Zukunftsgestaltung der gesamten Linken in Albanien. Unabhängig von wenigen anderen Stimmen zeigte sich darin die Entschlossenheit der albani-schen Sozialisten, vorwärts zu gehen.
Der sozialistische Abgeordnete Ben Blushi, der als einer der seriösen Rivalen des aktuellen SPA-Vorsitzenden Edi Rama gilt, war mit dem Verlauf und den Resultaten des SPA- Kon-gresses zufrieden. Er meinte unter anderem: „Die SPA ist ideenreich und klar links. Dafür ha-ben wir gekämpft. Ich mag Ideenaustausch. Wenn Ideen ausgetauscht und akzeptiert werden, bin ich zufrieden.“
Auch das Beispiel Edi Ramas mit dem Slogan „für eine neue Politik, für eine neue Regie-rung(sart), für ein neues Albanien“ bestätigt diese Linkswendung.
Landwirtschaft als Potenzial und Entwicklungsbeispiel
Heute exportiert Albanien 9 x weniger, als das Land aus dem Ausland für seine Ernährung importiert. Dies wird von der SPA als inakzeptabel für ein Land betrachtet, wie es Albanien mit seinen Ressourcen und Möglichkeiten ist. Gefragt und notwendig sind dabei in erster Linie eine Auseinandersetzung mit der Dorfproblematik und Erleichterungen für Landwirtschaftspro-duktionen.
In seiner Kongressrede schilderte Edi Rama – wie er sagte, aus seinem Buch „Kurban”, das in den nächsten Tagen erschienen wird – einen Fall eines albanischen Immigranten in Griechen-land. Es gibt eine Erfolggeschichte und keine erfundene, sondern eine reale Geschichte in Albanien. Es ist in einem Stück Land Albaniens geschrieben:
„Dieser Traum, der in Wirklichkeit eine Realität ist, spielt in einem Dorf, ganz im Süden des Landes, unmittelbar nach dem magischen Kanal beim Nationalpark von Butrint in einer Enkla-ve mit 0 Prozent Arbeitslosigkeit, ohne unerlaubte Bauten, mit 24 h Trinkwasser in jedem Haushalt, mit asphaltierten Dorfstrassen, gebaut mit 70 Prozent Gemeinde-Erträgen und 30 Prozent Subventionen der lokalen Landwirte. Leiter ist seit 4 Amtsperioden der kluge Albaner Dhimo Kote. Er kennt sich in Landwirtschaftsfragen gut aus, ist Dorflehrer und gehörte nach dem Umbruch in den 90er Jahren zusammen mit seinen Brüdern zu den ersten Rückkehrern in das damals brachliegende Land von Xarrë, nachdem er vier Jahre als Feldarbeiter beim südlichen Nachbarn Griechenland gearbeitet hatte. Dhimo arbeitete unter dem Spot des Dor-fes, dass ihn wegen seiner Rückkehr für verrückt hielt, mit Händen und Füssen fleissig an seiner Utopie, seine Heimat wieder neu zu bepflanzen und neu zum Blühen zu bringen – wie in Zeiten des Kommunismus – jetzt aber mit dem grundlegenden Unterschied, dass heute die Einrichtung der Freiheit die Wurzel der Sämlinge bildet und nicht die Sklaverei, die heute ein trauriges Beispiel dessen geworden ist, was aus dem ganzen bäuerlichen Albanien nicht wer-den soll. Freiheit bedeutet, sich aus seinen eigenen Kräften zu versorgen, gut zu arbeiten und dafür gut bezahlt zu werden, mit gesund ernährten Bauern, die ihren Kindern eine solide Aus-bildung ermöglichen können, ohne das schreckliche Unbehagen von Zehntausenden von Gleichartigen aus bäuerlichen Gegenden Albaniens. Es geht um die Fähigkeit, die zunehmen-de Produktion wieder nach Europa exportiert zu können, wie z. Bsp. vor ein paar Jahren 30 Tausend Tonnen Wassermelonen. Das entsprach einer ganzen Jahresproduktion im kommu-nistischen Albanien, konnte nun aber sowohl im Lande selbst als auch nach Kosova, nach Mazedonien, Kroatien, Italien, Holland, Polen und anderswo exportiert werden. In Dhimas Heimatgemeinde Xarrë, wo die Tatsachen zeigen, dass er nicht verrückt, sondern genial ist, wo ihn die Dorfbewohner in die Armen nahmen und ihn in das Büro des Gemeindepräsidenten brachten, hat es seit Jahren mehr Arbeit für Familien, als es die 8‘000 köpfige Gemeinde be-wältigen kann, womit 250 neue Arbeitsplätze für die Familien aus der benachbarten Gegend geschaffen wurden, und wo die Arbeitskraft in normalen Jahreszeiten überdurchschnittlich gut bezahlt wird und in Jahreszeiten der Intensivarbeit der Minimaltageslohn noch erheblich höher (ca. 25% höher) ist. Die Gemeinde erhebt die Grundsteuern vollständig, wie dies in keiner anderen Gemeinde Albaniens der Fall ist, sogar auch die Steuern für den vom Staat ausgelie-henen Boden.
Wer diese reale Erfolgsgeschichte aus einem Stückchen des europäischen Albaniens nicht glaubt, findet sie dort, wo sich Xarrë befindet, bestens bestückt mit Olivenbäumen und Zitrus-früchten, die sich Jahr um Jahr vermehren und einzeln direkt bei den Wurzeln mittels eines Zentralsystems bewässert werden, womit Wohlstand für 5 Dörfer von Xarrë geschafft wurde und seitens der kommunalen Behörden – wie in keiner anderen bäuerlichen Gemeinde Alba-niens – mit vermehrten Dienstleistungen und Infrastruktur verbessert und unterhaltet wird. Zuletzt war auch die regionale Direktion der Weltbank Zeuge dieser Realität. Sie bestätigten: „Xarrë ist beeindruckend, ein Beispiel, wie das albanische Dorf europäisch wird.“
Der SPA-Kongress hat ein Programm für eine albanische Renaissance verabschiedet, die nicht einfach ist und beabsichtigt, 300’000 Arbeitsplätze in der Landwirtschaft zu sichern. Viele Talente gehen in Albanien verloren. Vieles menschliches Potential bleibt unentwickelt. Es braucht mehr Zuversicht und Glaube an gemeinsamen Unternehmen. Glaube an Werte, die die Gesellschaft an individuellem Leben hat: Solidarität, Zusammenarbeit, Partnerschaft. Das ist europäischer Sozialismus. Sozialismus von Dhimi Kote. Eine Denkweise, dass das Indivi-duum die Grundlage einer Gemeinschaft würdiger Menschen bildet, mit gemeinsamen Prinzi-pien und Standards sowie gemeinsamen Zielen und Werten.
Politische Stimmung in Albanien
Die Politik des Landes wird von den beiden grossen Parteien Demokratische Partei und Sozi-alistische Partei beherrscht. Zur Erlangung der Mehrheit im Parlament sind sie in der Regel auf Koalitionspartner angewiesen, wobei einzelne Parteien des mittleren Spektrums schon in demokratischen und sozialistischen Regierungen beteiligt waren. Die wichtigen Parteien ver-treten keine Religionen und sie sind ausnahmslos alle für die Integration in die EU und für gute Beziehungen mit dem Westen, insbesondere zu den USA. Regional vertreten alle wichti-gen politischen Parteien eine Politik der guten Nachbarschaft und Intensivierung der regiona-len Zusammenarbeit in allen möglichen Lebensbereichen. Alle politischen Kräfte des Landes betrachten den neuen Staat Kosova als angemessen und vernünftig. Mit dem Bau einer Auto-bahn wurde die Strassenverbindungen zwischen Albanien und Kosova ermöglicht. Diese Tat-sache bildet ein wichtiges Entwicklungspotenzial der AlbanerInnen und bedeutet einen gros-sen Fortschritt nicht nur im verkehrspolitischen und kulturellen Bereich, sondern für die ge-samte Wirtschaftsentwicklung eines Grossteils dieser südosteuropäischen Region.
Trotzdem spiegelt sich in Albanien die so genannte „Byzantinische Mentalität“, wo Politik in erster Linie vom Kalkül der Macht aus betrieben und der politische Gegner als persönlicher Feind diffamiert und bekämpft wird. Neue gesellschaftliche Verbände, etwa der jungen Unter-nehmer, sind bisher ohne Breitenwirkung und Einfluss auf die Politikgestaltung. Der Staat hat bisher wenig für die Einbindung von NGOs getan.
Rund 40 Prozent der Bevölkerung lebt in extremer Armut. Laut Weltbank leben Sie von weni-ger als zwei Dollar am Tag. Die Arbeitslosenzahl liegt offiziell bei 30 Prozent, tatsächlich sind weit mehr erwerbslos.
Die Linke in Albanien, fehlender Arbeitnehmerschutz und Anhäufung von Reichtum
Die Massenstimmung in Albanien ist links und rebellisch. In über 70 Prozent des Landes ge-wann die „Sozialistische Partei“, oftmals zu ihrer eigenen Überraschung, die Kommunalwah-len. Aber bereits vorher positionierte sie sich ziemlich links. Sie forderte einen Stopp des Pri-vatisierungsprozesses in Albanien und vertrat bestimmte elementare Arbeiterforderungen.
Es gibt einen gesetzlichen Mindestlohn von 140 Euro. Die Arbeitszeit ist sehr flexibel. Beson-ders schlimm ist die Lage der Arbeiternehmenden in ausländischen Betrieben. Viele italieni-sche Unternehmen haben in Albanien investiert, vor allem in der Textilindustrie. Die Lage in diesen Betrieben ist katastrophal. Meist bekommen die Arbeiterinnen nicht einmal den gesetz-lichen Mindestlohn. Die italienischen Betriebe haben faktisch den Status der „diplomatischen Immunität“. Es gibt keinerlei Kontrolle. Gewerkschaften werden illegalisiert. Die Firma EURO-FISH in Fier bezahlt 70 Euro im Monat, genau die Hälfte des gesetzlichen Mindestlohnes. Es gibt in dieser Firma keinerlei Arbeits- und Gesundheitsschutz. Es gibt viel Widerstand dage-gen, aber oftmals isoliert. Die Regierung hat den Plan, Albanien ausländischen Investoren als billigen Produktionsstandort anzubieten. Dies geht so weit, dass italienischen Atomunterneh-men Albanien als Atomstandort angeboten wird. Dagegen gibt es Initiativen in Vlora und Dur-res.
Rund sechs Prozent der Bevölkerung leben in extremem Reichtum. Wie dieser Reichtum an-gehäuft wird, machen die so genannten Skandale deutlich. Beispielweise zahlte die Firma „Taci OIL“ 800 Millionen Euro an bestimmte Regierungsmitglieder.
Die Politik und die Gewerkschaften in Albanien
Die Gewerkschaften in Albanien sind weitgehend politisiert. Ein Gesetz zur Verstaatlichung von Gewerkschaftseigentum wurde annulliert, doch gewerkschaftsfeindliche Praktiken sind weiterhin weit verbreitet. Grundlegende Gewerkschaftsrechte sind gesetzlich garantiert. Be-amten ist das Streiken jedoch untersagt.
Die Konföderation der Gewerkschaften Albaniens (KSSH) berichtet, dass gewerkschaftsfeind-liches Verhalten von Seiten der Arbeitgeber weit verbreitet ist, und unter anderem Versetzun-gen, Herabstufungen, Lohnkürzungen und Entlassungen umfasst. Während die Opfer gewerk-schaftsfeindlicher Entlassungen in der Lage sind, vor Gericht gegen die Aktionen der Arbeit-geber anzugehen und Entschädigungen von bis zu einem Jahresgehalt zu erhalten, haben sie doch keinen Anspruch auf Wiedereinstellung an ihren bisherigen Arbeitsstellen. Die albani-schen Gewerkschaften berichten zudem, die Gerichte seien überlastet; die Verhandlung eines Falles gewerkschaftsfeindlicher Schikanierens nehme etwa drei Jahre in Anspruch.
Nach Angaben der Internationalen Arbeitsorganisation IAO ist Albanien eines der am stärk-sten betroffenen Länder Mittel- und Osteuropas, was das Problem der Ausbeutung von Kin-dern als Arbeitskräfte und den Menschenhandel betrifft. Das Gesetz erlaubt die Beschäftigung von Kindern ab 14 Jahren für „leichte Arbeit“ – ohne jedoch diesen Begriff zu definieren. Die meisten Kinder arbeiten in informellen Bereichen – viele von ihnen in extrem gefährlichen Be-rufen und unter gefährlichen Bedingungen in Bereichen wie der Landwirtschaft, dem Bausek-tor, der Herstellung von Schuhen und Bekleidung und in der Dienstleistungsbranche.
Das Arbeitsrecht enthält zwar keine ernsthaft bedenklichen Bereiche, jedoch gibt es nach wie vor Probleme. Die Beschäftigten haben verfassungs- und arbeitsrechtlich garantierte Vereini-gungsfreiheit, deren Durchsetzung ist aber unsicher. Auch Entlassungen aufgrund einer Ge-werkschaftsmitgliedschaft sind zwar gesetzlich verboten, die Beschäftigten sind aber nicht wirksam geschützt, da die Beweislast beim Opfer liegt, und eine Wiedereinstellung nur im Falle öffentlicher Verwaltungsangestellter angeordnet werden kann.
Grusswort der SP Schweiz am SPA- Kongress
Ich persönlich hatte die doppelte Ehre – als Vertreter der SP Schweiz und als Vertreter der albanischen Diaspora in der Schweiz – ein Grusswort an den Kongress der SP Albanien zu richten und dem SPA-Kongress die besten Erfolgwünsche für ein gerechtes, sozial prosperie-rendes und demokratisches Albanien in Form einer Grussrede zu überreichen. Dies habe ich im Voraus mit dem Internationalen Sekretär der SP Schweiz, Peter Hug, so vereinbart.
Weiter habe ich in Form eines Appells erwähnt, dass die Albanerinnen und Albaner in der Schweiz eine politische Kultur des Pragmatismus und der Kompromissfindung kennen gelernt und gesehen haben, womit die Schweiz gute Erfahrungen gemacht hat und diese politische Kultur auch von der SP Schweiz unterstützt wird. Diese kritische Botschaft habe ich mit fol-gender Aussage bekräftigt: Klare linke Positionsbezüge und eine klare linke Kommunikation schliessen nicht aus, in Parlament und in Regierung auch mit den Bürgerlichen Kompromisse einzugehen, wenn dies der Sache dient und damit ein Schritt in die richtige Richtung gemacht werden kann.
Dieser Kongress bot Gelegenheit, die Beziehungen weiter zu vertiefen und die Zusammenar-beit, die aufgrund der grossen Zahl in der Schweiz lebenden Albanerinnen und Albaner (über 200’000) von gemeinsamem Interesse ist, in allen Bereichen zu verbessern. Die albanische Diaspora, die inzwischen sehr gute Beziehungen zu der schweizerischen linken politische Parteilandschaft aufgebaut habe, hat grosse Erwartungen an die SP Albaniens und allgemein linken Kräften in ihren Herkunftsländern.
Der Stimmbarometer der albanisch sprechenden in der Schweiz
Eine Online-Umfrage, die albinfo.ch (ein dreisprachiges Internetmedienprojekt auf Albanisch, Deutsch und Französisch) unter ihren Lesern drei Wochen lang im Vorfeld der Nationalwahlen in der Schweiz durchführte, widerspiegelt die Wahlpräferenzen der albanischen Stimmbürge-rinnen und Stimmbürger in der Schweiz. Der Stimmbarometer für die rund 700 albanischen Potenzial-Wähler zeigt, dass die Wahlpräferenzen der albanischen Bevölkerung in der Schweiz sich erheblich von den Wahlpräferenzen der Schweizer Mitbürger unterscheidet – gemessen an den letzten Wahlergebnissen.
Der klare Favorit ist die Sozialdemokratische Partei (SP), rund 40% der Umfrage-Teilnehmer hätte ihre Stimme für die SP abgegeben. Bundespräsidentin Micheline Calmy-Rey geniesst wegen ihrer hohen Verdienste für die Anerkennung der Unabhängigkeit des Kosovo ein sehr hohes Ansehen bei der albanischen Bevölkerung in der Schweiz. Man rechnet der SP aber auch sehr hoch an, dass sie sich Initiativen der rechtspopulistischen Parteien widersetzt hat. Auch wurde anerkannt, dass sich die grösste Anzahl albanischer KandidatInnen auf SP-Wahllisten fanden. Am Wahlsonntag erhielt die SP aber nur 18% der insgesamt abgegebenen Wählerstimmen.
Die Grüne Partei ging aus der Umfrage als zweitstärkste hervor. Auch in diesem Fall identifi-ziert man die Partei mit ihrem Vorsitzenden, Ueli Leuenberger, der als Freund des albanischen Volkes bekannt ist. Dieses Ergebnis hat insofern wohl weniger mit einem gestiegenen Um-weltbewusstsein albanischer Mitbürger in der Schweiz zu tun.
Die Umfrage-Teilnehmer würden die CVP auf dritte Stelle setzen; 12% der Teilnehmer gaben ihre Stimme für diese Partei ab. Dies bildet erstaunlich gut auch das Wahlergebnis vom 23. Oktober (12,1%) ab. Das Umfrageergebnis könnte man mit den beiden CVP-Entschei¬dungen in Verbindung bringen, die die albanische Bevölkerung in der Schweiz betreffen: Anfang des Jahres wurde die kosovarische Fraktion der CVP, genannt CDK, gegründet. Kurz vor den Wahlen wurde zudem eine Kooperationsvereinbarung mit der kosovarischen christlich-demokratischen Partei (PSDHK) auf kantonalem Niveau abgeschlossen.
Aspekt der Internationale Solidarität
Am Abschluss des SPA Kongresse habe ich mich mit der internationalen Sekretärin der SP Albaniens, Arta Dade, für ein Gespräch getroffen und wir haben uns geeinigt, die Zusammen-arbeit in den Beziehungen Albanien – Schweiz – Kosova – EU (und wenn möglich auch mit Sozialistische Internationale) zu intensivieren und möglichst bald mit konkreten Projekten zu institutionalisieren. Nicht zuletzt soll diese Zusammenarbeit die Funktion einer Drehscheibe ausüben, die den Transfer von positiven soziokulturellen und politischen Erfahrungen in Her-kunftsgesellschaften (auch der albanischen Migrationsgemeinschaft in der Schweiz) und der Herkunftsländer ermöglicht.
In diesem Zusammenhang vertrete ich den Standpunkt, dass die Zeit reif ist, dass die aktiven Personen mit Migrationshintergund, die hierzulande politisch tätig sind, ihre Aufgabe verstärkt wahrnehmen müssen, um einen Beitrag zur gesamtgesellschaftlichen Entwicklung durch Transfer und Vermittlung von sozialdemokratischen Grundwerten (wie Freiheit, Gleichheit, Gerechtigkeit, Solidarität) sowie aufrechte gesamtgesellschaftliche Werte und Praktiken in ihren Herkunftsgesellschaften und Herkunftsländer zu leisten, wenn möglich in Zusammenar-beit mit politischen Akteuren und jeweiligen Institutionen sowohl in Gast- als auch in Her-kunftsländern.
Osman Osmani, Schaffhausen, 28.11.2011
