Pasi janë infektuar me koronën, disa njerëz vuajnë nga probleme shëndetësore edhe javë ose muaj më vonë. Në vijim do të gjeni informacione rreth pasojave të mundshme afatgjata të sëmundjes post-Covid-19.
Shpjegimi i definicionit të termave
Ne i referohemi pasojave të vazhdueshme të një infeksioni me koronavirusin si “sëmundja post-Covid-19” dhe kështu ndjekim gjuhën e Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH). Ne gjithashtu përdorim termin “efektet afatgjata të Covid-19”, që do të thotë e njëjta gjë.
Pasojat e qëndrueshme të një infeksioni koronare shpesh quhen “Covid i gjatë” (anglisht: Long Covid).
Çfarë është sëmundja post-Covid-19?
Sëmundja post-Covid-19 mund të ndodhë pas infeksionit me veriusin korona. OBSH flet për sëmundjen post-Covid-19 kur
• Simptomat vazhdojnë tre muaj pas një infeksioni të konfirmuar ose të mundshëm me koronavirusin,
• Simptomat kanë vazhduar për të paktën dy muaj, dhe
• Këto nuk mund të shpjegohen me një diagnozë tjetër.
Shumica e simptomave të sëmundjes post-Covid-19 dëmtojnë aftësinë për të funksionuar në jetën e përditshme. Simptomat mund të kenë ekzistuar që nga një sëmundje akute Covid-19 ose të rishfaqen pas një shërimi fillestar. Ato mund të ndryshojnë nga fuqia dhe me kalimin e kohës edhe të rishfaqen.
Simptomat më të zakonshme të sëmundjes post-Covid-19 janë:
• Lodhje e rëndë, rraskapitje dhe intolerancë fizike
• Mungesa e frymëmarrjes dhe vështirësia në frymëmarrje
• Problemet e përqendrimit dhe të kujtesës
Përveç kësaj, mund të shfaqen simptoma të tjera, si:
• Dhimbje koke
• Kollë
• Humbja e ndjenjës së nuhatjes dhe shijes
• Çrregullimet e gjumit dhe ankthit
• Lodhje muskulore/dhimbje muskujsh
• Dhimbje gjoksi
• Skuqje
Vaksinimi dhe sëmundja post-Covid-19
Studimet tregojnë se njerëzit e vaksinuar janë më të mbrojtur nga sëmundja post-Covid-19 sesa njerëzit e pa vaksinuar në rast infeksioni me koronavirusin. Megjithatë, ende nuk është vërtetuar nëse vaksinimi është efektiv edhe për trajtimin e sëmundjes ekzistuese post-Covid-19.
Çfarë të bëni nëse keni një sëmundje post-Covid-19
Nëse keni ndonjë pyetje në lidhje me sëmundjen post-Covid-19, pika juaj e parë e kontaktit është mjeku juaj i familjes. Nëse është e nevojshme, ai ose ajo do t’ju referojë në një zyrë të specializuar për sqarime të mëtejshme.
Trajtimi
Kostot e sqarimeve dhe trajtimeve të nevojshme mjekësore për sëmundjen post-Covid-19 mbulohen nga sigurimi shëndetësor.
Shërbimet mbështetëse
Në faqen Orët e konsultimit dhe shërbimet e rehabilitimit, trajtimi i mjekëve dhe të prekurve do të gjejë një listë të shërbimeve të specializuara të konsultimit dhe shërbimeve të rehabilitimit në Zvicër.
Informacione të mëtejshme mbi sëmundjen post-Covid-19 mund të gjenden edhe në faqet e internetit të mëposhtme:
Altea
«Long Covid Network Altea» fokusohet në shkëmbimin rreth pasojave afatgjata të Covid-19. Komuniteti ka për qëllim për të arritur të prekurit, të afërmit, profesionistët dhe studiuesit. Në faqen e internetit Altea, ndër të tjera, do të gjeni këshilla se si të përballoni më mirë simptomat, një regjistër të këshillimoreve dhe ofertave të terapisë ose një blog me lajme nga hulumtuesit, ligji dhe shoqëria.
Për më shumë informacione shihni edhe faqen e internetit të Altea Network
Long Covid Zvicër
“Long Covid Switzerland” është një shoqatë e cila u themelua nga të prekurit dhe mbështet të sëmurët e tjerë. Për shembull, faqja e internetit ofron lidhje me konsultimet Long Covid në kantone ose jep këshilla se si të lehtësojë simptomat.
Për më shumë shihni edhe faqen e internetit të “Long Covid Switzerland”
“Long Covid Switzerland” gjithashtu operon një faqe interneti që synon fëmijët dhe të rinjtë me Long Covid dhe prindërit e tyre.
Për më shumë shihni edhe faqen e internetit të “Long Covid Kids Switzerland”
RAFAEL
RAFAEL është një platformë interaktive informacioni dhe shkëmbimi mbi efektet afatgjata të Covid-19. Platforma dixhitale me një chatbot ka për qëllim publikun e gjerë dhe profesionistët shëndetësorë. Pyetjeve do t’u jepet përgjigje dhe do të jepen informacione mbi simptomat e pas-Covid-19.
Vizitoni faqen e internetit RAFAEL (në frëngjisht)
Shoqata Pasojat afatgjata të Covid
Shoqata për “Pasojat Afatgjata të Covid” merret me çështjet ligjore që kanë të bëjnë me efektet afatgjata të një infeksioni me koronaverus.
Në faqen e internetit të Shoqatës “Pasojat afatgjata të Covid”
Procedura në rast të humbjes së të ardhurave
Mënyra se si rregullohet kompensimi në rast të humbjes së të ardhurave për shkak të pasojave afatgjata të Covid-19 varet nga marrëdhënia juaj e punësimit dhe situata e sigurimit. Nëse është e parashikueshme që ju nuk do të jeni në gjendje të punoni për një periudhë më të gjatë kohe, është e rëndësishme të raportoni në sigurimin tuaj të invaliditetit sa më shpejt që të jetë e mundur. Në këtë rast, zyra përgjegjëse kantonale IV mund të kontrollojë nëse dhe cilat masa mbështetëse janë të përshtatshme në koordinim me punëdhënësin.
Kompensim për punonjësit
Nëse jeni të punësuar, punëdhënësi juaj është i detyruar të vazhdojë të paguajë pagën tuaj. Sa kohë zgjat kjo pagesë e vazhdueshme e pagave varet nga fakti nëse punëdhënësi juaj ka sigurim për pagimin të mëditjeve në rast të sëmundjeve. Sipas rregullit, kjo edhe është e zakonshme.
Shumica e sigurimeve të mëditjeve të pagesave mbulojnë 80 për qind të pagës së siguruar për 720 ditë. Në mungesë të sigurimit ditor të pagimit, numri i viteve të shërbimit përcakton kohëzgjatjen e pagesës së vazhdueshme të pagave. Në vitin e parë të shërbimit, paga e plotë paguhet për tre javë, pas së cilës kjo periudhë zgjatet sipas numrit të viteve të shërbimit. Rregullat ndryshojnë nga kantoni në kanton.
Kompensim për të vetëpunësuarit
Nëse jeni të vetëpunësuar, faktori vendimtar është nëse keni marrë sigurimin e pagesës së mëditjeve në rast të sëmundjeve dhe çfarë përfitimesh jep ajo. Ju mund të keni edhe sigurim të paaftësisë për punë, i cili paguan një pension pasi të jetë shteruar ndihma ditore për sëmundje.
Në rast të një humbjeje të gjatë të fitimeve: Njoftim për sigurimin e invaliditetit
Nëse bëhet e dukshme se nuk do të jeni më në gjendje të punoni për një periudhë më të gjatë, është e rëndësishme të raportoni në sigurimin e invaliditetit (IV/AI) në një fazë të hershme. Kontaktoni zyrën IV/AI në kantonin tuaj të banimit. Ky regjistrim i hershëm supozon se nuk keni qenë në gjendje të punoni për të paktën 30 ditë pa ndërprerje ose keni pasur mungesa të përsëritura më të shkurtra në 12 muajt e fundit.
Menjëherë pas kontaktit me ju, IV/AI do të shqyrtojë një regjistrim formal dhe masa për të ruajtur punën tuaj ose për t’ju mundësuar të integroheni në një punë të re. Një fazë e tillë e ndërhyrjes së hershme zgjat maksimumi 12 muaj. Më pas, merret një vendim mbi masat e mëtejshme të mundshme (p.sh. elasticiteti dhe trajnimi i avancuar, gjykimi në punë, këshillim për punë, ri trajnimi).
Një e drejtë për një pension invaliditeti do të shqyrtohet në qoftë se përpjekjet e integrimit të IV/AI nuk çojnë në suksesin e dëshiruar. Një pension invaliditeti mund të merret vetëm më së hershmi pas një viti paaftësie për punë prej të paktën 40 për qind dhe gjashtë muaj pas lajmërimit në sigurimin e invaliditetit. Gjatë vlerësimit të të drejtës së pensionit, vlerësohet rast pas rasti se cilat ankesa specifike çojnë në një reduktim të kapacitetit të të ardhurave.
Informacion mbi çështjet ligjore në rast të humbjes së të ardhurave mund të gjenden në faqen e internetit të Shoqatës “Pasojat afatgjata të Covid”.
