( Informacione për pjesëmarrësit e manifestimit te Hora e Arbëreshëve me rastin e zbulimit të shtatores së Heroit Kombëtar . Në foto poeti : Zef Skiroi gjatë vizitës së tij në Shkodër, fotoja në Bibliotekën e Eparkisë në Hora)
Nga Rexhep Rifati
Nga faqja e / Piana degli Albanesi Hora e Arbëreshëvet mësojmë se ndër Arbëreshët e famshëm shquhen:
Zef Skiroi (1865 – 1927), poet, gjuhëtar, folklorist, etnograf, gazetar dhe publicist i shquar arbëresh.
- Lekë Matrënga(1567– 1619), shkrimtar dhe prift ortodoks, shkrimtari i parë i arbëreshëve, i cili ka filluar letërsinë shqiptaro-toske por e që hapi shkollën e parë shqipe më, 1587 në Itali
- At Gjergji Guxeta(1682– 1756), Shërbëtori i Perëndisë, Apostull i Arbëreshëve të Sicilisë, njeri i madh, i cili mbrojti ritin ortodoks: ai themeloi “Seminarin Shqiptar” të Palermos, “Kongregacionën të priftërinjve arbëreshë i ritit ortodoks” dhe promotor i themelimit të “Kolegjit për vajzat arbëreshe”.
- Gjergj Nikollë Brankati(1675– 1741), prift ortodoks dhe shkrimtar.
- Imzot Zef Skiro(1690– 1769), kryepeshkopi ortodoks i Dioqezës së Durrësit dhe misionar në Himarë.
- Gjergji Stasi(1721– 1801), i parë Peshkop i ritit bizantin për arbëreshët e Sicilisë (1784) dhe Peshkop titullari i Lampaskot.
- Frangjisk Parrino(1754– 1831), prift i ritit ortodoks, shkrimtar dhe poet.
- Luc Dolce Gliqini(1765– 1850), poet popullor.
- Kostantin Kostantini(1782– 1837), poet dhe jurist.
- Frangjisk Salluti(1809– 1892), politikan, ai ishte themelues i “Konviktit Arbëreshë” në Palermo për nxënësit shqiptarë të Sicilisë.
- Zef Muzàka(1837– 1910), prift i ritit bizantin, shkrimtar dhe publicist.
- Dhimitër Kamarda(1821– 1882), prift, studiues shqiptar i ciklit të lartë, historian, filolog dhe filozof, i cili shkroi monumentet e para sistematike shkencore të kulturës shqiptare.
- Françesko Muzaka(1852– 1931), politikan, themelues i “Lidhjes Kombëtare Shqiptare” (1902), më vonë “Lidhja Italo-Shqiptare” së Palermos.
- Shaveri Masi (1855– 1910), politikan.
- Nikola Barbato(1856– 1923), mjek dhe politikan, në mesin e themeluesve të Dhomatet e gjindevet çë shërbejën (Lëvizjes së Punëtorëve) të Sicilisë, figura më e madhe i socializmit në Itali në fund të shekullit të nëntëmbëdhjetë.
- Zef Skiroi(1865– 1925), poet, historian, gjuhëtar, publicist dhe patriot shqiptar, me i madhi përfaqësues i traditës letrare dhe kulturore Arbëreshe të Sicilisë.
- Imzot Pal Skiro(1866– 1941), Peshkop i ritit ortodoks i shqiptarëve në Sicili, publicist, shkrimtar dhe përkthyes, i njohur për zbulimin e Mesharit i Gjon Buzukut.
- At Nilo Borxhia(1870– 1942), murg bizantin, bibliofil, shkrimtar dhe teolog në Manastirin i Grotaferratës.
- Zef Kamalò(1871– 1946), jurist dhe drejtor socialist.
- Tani Petrota(1882– 1952), prift bizantin, albanolog, filolog, ekspert në letërsinë greke dhe shqipe, i pari profesor i gjuhës shqipe në Universitetin e Palermos.
- Sepa Peta(1882– 1959), prift i ritit bizantin, mjek i terapisë dhe mësues i madh i traditave, i besës dhe i gjuhës së parardhësve të tyj.
- Rozolino Petrota(1894– 1969), politikan, gazetar, është duke luftuar për pavarësinë e Shqipërisë dhe përmirësimi i kushteve të arbëreshëve të Sicilisë.
- At Zef Valentini(1900– 1979), teolog, albanolog, bizantolog, historian, profesor i gjuhës shqipe në Universitetin e Palermos.
- At Marku Peta(1921– 2007), murg bizantin, mësuesi dhe dijetar. Arkimandrit i Manastirit të Grotaferratës (1994-2000) ishte një dijetar i rëndësishëm i pakicës murgërore italo-shqiptare bizantine.
- Steu Pleshia(1921– 2013), prift i ritit grek-bizantin, shkrimtar, teolog dhe dijetar i kulturës shqiptare.
- Imzot Sotìr Ferrara(1937), Peshkopbizantin të Eparkisë së Horës e Arbëreshëvet.
- Paolo Peta(1942– 1999), ndër studiuesit arbëresh më interesantë të historisë së Shqipërisë të këtyre dekadave të fundit.
- Zef Skiro Di Maxho(1944), poet dhe dramaturg, përfaqësuesi i shquar bashkëkohor i letërsisë arbëreshe-shqiptare.
- Zef Skiro Di Maxho (Giuseppe Schirò Di Maggio), i lindur në 1944, është një poet dhe dramaturg arbëresh i Piana degli Albanesi.